صورتبندی «گفتمان نوین اسلامی» و «گفتمان جاهلیت»

گفتمان اسلامی برای همه‌ی انسانها و برای انسانیت راهگشا است. این گفتمان، در اختیار جوانانِ امروز است؛ این گفتمان نو و پُرکشش و پُرجاذبه را انقلاب اسلامی به رهبری امام بزرگوار ما به‌وجود آورد، آن را در اختیار این ملّت قرار داد
  
در آستانه‌ی روز پاسدار و سوم خرداد سالروز عملیات بیت‌المقدس و فتح خرمشهر، با حضور رهبر انقلاب ، مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان افسری و تربیت پاسداری دانشگاه امام حسین علیه‌السلام برگذار شد.رهبر انقلاب در این مراسم در سخنانی با اشاره به «گفتمان نوین اسلامی» و «گفتمان جاهلیت» به‌عنوان دو گفتمان اصلی دنیای امروز، نزدیکی و آشتی این دو گفتمان را غیرممکن دانست. گفتمانی که برای همه‌ی انسانها و برای انسانیت راهگشا است. این گفتمان نو و پُرکشش و پُرجاذبه را انقلاب اسلامی به رهبری امام بزرگوار به ‌وجود آورد، آن را در اختیار این ملّت قرار داد از آن پاسداری کردند تا امروز؛ و فداکاری ملّت ایران که یکی از مهم‌ترین مظاهر آن، دفاع مقدّس بود، توانست امروز این پرچم را بلند کند.در این یادداشت به صورت بندی گفتمان جاهلیت از منظر رهبر انقلاب اشاره می کنیم.

صبغه ی تاریخی  و جغرافیایی جاهلیت

رهبر انقلاب جاهلیت را صرفا مولود زمان قدیم یا جدید نمی داند بلکه جاهلیت مدرن را ادامه ی جاهلیت قدیمی می داند که صرف پیشرفت تکاملی زمان فقط چهره اش عوض شده در حالی که اصول یکسانی دارد تعریف می کند.از لحاظ جغرافیایی نیز جاهلیت مخصوص شبه جزیره عرب نیست.ایران قبل از ورود اسلام،امپراتوری های بزرگ، همه در جهل خود غوطه ور بودند.

جاهلیت چیست؟

در خطبه ۹۵که در فضیلت پیامبر (ص) می باشد حضرت اشاره ای به ویژگی های دوران جاهلیت می کنند"خداوند پیامبر را وقتی فرستاد که مردم در وادی گمراهی حیران بودند، و در فتنه کورکورانه می‏رفتند، هواهای نفسانی عقل و خرد را از آنان ربوده، کبر و خود پسندی آنان را دچار لغزش کرده، و جاهلیت تاریک سبکسر و بی‏اعتبارشان نموده بود. در کارها نا آرام و سرگردان، و ملتی گرفتار نادانی بودند. رسول حق صلّی اللّه علیه و آله خیرخواهی را نسبت به آنها به نهایت رساند، به راه حق حرکت کرد، و آنان را به حکمت و موعظه حسنه دعوت فرمود"

رهبر انقلاب با تاثیر از روایات و آیات قرآن جاهلیت را غلبه نیروی غضب انسانی بر محیط زندگی می دانند و می فرمایند"جاهلیت یعنی جوامع انسانی، تحت تأثیر تمایلات شهوی و غضبی عمدتاً فرمانروایان خود به شکلی دربیاید که فضائل در آن گم بشود و رذائل حاکم بشود."( ۱۳۹۴/۰۲/۲۶بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی)

در اصطلاح قرآن و حدیث و عرف اسلامی، دوران مقابل با دوران بعثت را دوران جاهلیت می‌نامند. در قرآن کریم هم این تعبیر و این اصطلاح به‌کار رفته است.مانند آیه 26 سوره ی فتح که خداوند، اسلام را مقابل جاهلیت می داند" إِذ جَعَلَ الَّذینَ کَفَروا فی قُلوبِهِمُ الحَمِیَّةَ حَمِیَّةَ الجاهِلِیَّةِ فَأَنزَلَ اللَّهُ سَکینَتَهُ عَلیٰ رَسولِهِ وَعَلَی المُؤمِنینَ وَأَلزَمَهُم کَلِمَةَ التَّقویٰ وَکانوا أَحَقَّ بِها وَأَهلَها ۚ وَکانَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیءٍ عَلیمًا

(به خاطر بیاورید) هنگامی را که کافران در دلهای خود خشم و نخوت جاهلیت داشتند؛ و (در مقابل،) خداوند آرامش و سکینه خود را بر فرستاده خویش و مؤمنان نازل فرمود و آنها را به حقیقت تقوا ملزم ساخت، و آنان از هر کس شایسته‌تر و اهل آن بودند؛ و خداوند به همه چیز دانا است.

خصوصیتِ زندگی دوران جاهلیت

با این مفروض که قبل از اسلام را دوران جاهلیت نامیدیم و آن را تعریف کردیم این سوال پیش می آید که این دوران چه ویژگی هایی دارد.رهبر انقلاب این ویژگی ها را شامل موارد ذیل می داند"خصوصیت جاهلیت، نظام ظالمانه بود. ستمگری، عرف رایج بود. این‌طور نبود که گاهی یک نفر ظلم کند. بنای نظام جامعه بر ظلم و تبعیض و زورگویی قوی به ضعیف بود، زورگویی مرد به زن بود، زورگویی ثروتمند به بی‌پول بود، زورگویی ارباب به برده بود. باز همان اربابها به نوبه‌ی خودشان زورگوییهای سلاطین و صاحبان قدرت را قبول می‌کردند. زوراندر زور بود. یکسره، زندگی مردم ظلم و تبعیض و زورگویی بود. این، خصوصیتِ زندگی جاهلی است"(.۱۳۷۳/۱۰/۱۰بیانات در دیدار کارگزاران نظام)

فلسفه بعثت

همانطور که می دانیم بعثت در مقابل دوران جاهلیت قرار دارد.بعثت باعث رفع بی‌عدالتی و نابسامانی بشریت شد.جاهلیتی که در زمان ظهور اسلام، زندگی مردم را زیر فشار قرار داده بود، جاهلیت فراگیری بود.انضباط های ناشی از قدرت مطلقه هم در آن کشورها وجود داشت؛ اما آنچه نبود، نور انسانیت و فضیلت بود. مردم تشنه عدالت و مروت بودند.در این زمان بعثت پیامبر اسلام در مقابل تمام تاریکی های دوران جاهلیت ایستاد و خود را نشان داد.رهبر انقلاب می فرماید" پیغمبر توانست در مقابل آن واقعیت تلخ بایستد و آن را دگرگون کند. پیغمبر توانست در دیوارهای بی‌عدالتی و نابسامانی بشری، شکافهای عمیق به وجود آورد؛ بعضی از آنها را فرو ریزد و بعضی از آنها را آماده‌ی فرو ریختن کند. پیغمبر سخت‌ترین و دشوارترین واقعیتها را در مقابل خود داشت. وقتی زشتی و نابسامانی و فساد، مجهز به قدرت و شمشیر و اراده و سیاست هم بشود، خطر عظیمی برای بشریت است"(.۱۳۸۱/۰۷/۱۳بیانات در دیدار کارگزاران نظام)

خصوصیات زندگی در دوران اسلامی

نقطه ی مقابل گفتمان جاهلیت،گفتمان اسلامی منبعث از اسلام وجود دارد که اخلاق را سرلوحه کار خود دارد. عدالت اساس اسلام می شود حتی اگر در نزد کافر باشد.وقتی بعضی مسلمانان مورد آزارواذیت مشرکان قرار می گیرند پیامبر دستور به هجرت می دهد.هجرت به سوی شخص نامسلمان ولی در عین حال عادل در حبشه.رهبر انقلاب شاخص های گفتمان اسلامی را این گونه مطرح می فرماید"گفتمان اسلامی، طرف‌دار عدالت است، طرف‌دار آزادی بشر است، طرف‌دار از بین رفتن زمینه‌های استکبار و استعمار است، طرف‌دار نابودی نظام سلطه در همه‌ی جهان است؛ یعنی در دنیا دو جناح سلطه‌گر و سلطه‌پذیر وجود نداشته باشد؛ این گفتمان نظام اسلامی است."(۱۳۹۴/۰۲/۳۰بیانات در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین علیه‌السلام)

استقرار عدل، وجه تمایز دوران جاهلیت از دوران بعثت

یک نکته‌ی دیگر در دعوت اسلامی، عبارت است از استقرار عدل در بین انسانها. خصوصیت جاهلیت، نظام ظالمانه بوداستقرار عدل را آورد. «انّ اللَّه یأمر بالعدل و الاحسان»(۱). این یکی از خصوصیات جامعه‌ی اسلامی است"(.۱۳۷۳/۱۰/۱۰بیانات در دیدار کارگزاران نظام)

آشتی ناپذیری دو گفتمان جاهلیت و گفتمان اسلامی

با تعریف و ذکر ویژگی های این دو گفتمان که برشمردیم سوالی پیش می آید که آیا این دو گفتمان قابل آشتی دادن به هم هستند؟آیا این دو گفتمان می توانند دست در دست هم دهند؟ ما با استفاده از الگوی رفتاری پیامبر(ص) در مقابله با جاهلیت اولیه در مبارزه امروز  می توانیم به جواب درست دست پیدا کنیم.جواب این سوال در کلام رهبری نهفته می باشد"این دو گفتمان با هم آشتی نمیکنند، این دو گفتمان به هم نزدیک نمیشوند؛ نمیتوانند آشتی کنند. یک گفتمان گفتمان ظلم و ستیزه‌گری با مظلومان و ملّتها است؛ یک گفتمان گفتمان حمایت از مظلومان و مقابله‌ی با ظالمان است؛ اینها چطور میتوانند دست به هم بدهند؟"(.۱۳۹۴/۰۲/۳۰بیانات در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین علیه‌السلام)

این همان نکته ای است که برخی از آن غفلت می کنند و تلاش دارند که انقلاب اسلامی را در هاضمه نظام بین المللی سلطه گر کنونی هضم کنند و خیال می کنند که می توان به راه امام راحل و مسلک او پایبند ماند و در دل دنیای غرب آن گونه که غرب کنونی می خواهد و مطابق میل سردمداران استکبار ذوب شد. این تصور باطل باعث می شود که از نظام اسلامی شیر بی یال و دم و اشکمی بخواهند که مورد رضایت سردمداران غرب واقع شود. حال آن که چنین چیزی شدنی نیست. البته این بدان معنی نیست که نظام اسلامی ضعفی  دارد و از همراهی با نکات مثبت خودداری می کند، بلکه به این معنی است که کنار آمدن با ظالمان و ستمگران در قاموس و مبانی ظلم ستیزان راهی ندارد.

تجهیز به علم ؛ وجه تمایز جاهلیت اولی و مدرن

قدرت‌های استکباری ،جاهلیت مدرن هستند که ماهیت واقعی خود را زیر تابلوی دروغین حقوق بشر و مقابله با خشونت پنهان کرده‌اند .امروزه جاهلیت نمی تواند با همان روش های قدیمی ادامه حیات بدهد پس برای بقای خود دست به تغییراتی در روش های خود زده است.در جاهلیت اولی کسی حق سخن گفتن علیه طبقه حاکم را نداشت ولی در جاهلیت مدرن با روش های موذیانه این فکر را القا می کنند که آزادی بیان وجود دارد.جاهلیت مدرن با کسب علم و دانش توانست هنوز ادامه حیات بدهد رهبر انقلاب در تبیین این موضوع می فرماید"فرق این جاهلیت با جاهلیت صدر این است که امروز جاهلیت، مسلّح و مجهّز است به سلاح علم، به سلاح دانش؛ یعنی علم که مایه‌ی رستگاری انسان باید باشد، وسیله‌ای شده است برای تیره‌روزی انسان، برای بدبختی جوامع بشری. آن کسانی که امروز به دنیا دارند زور میگویند، با تکیه‌ی به فراورده‌های دانش خود است که دارند زور میگویند؛ این سلاحی که دارند ساخته‌شده و فراورده‌ی دانش است، ابزارهای اطّلاعاتی که دارند، ابزارهای امنیتی که دارند، ابزارهای عظیم تبلیغاتی که دارند، اینها فراورده‌های علم است؛ همه‌ی آنها در خدمت همان شهوت و غضب است. این وضع امروز دنیا است. جامعه‌ی اسلامی با یک چنین واقعیتی مواجه است و این را دنیای اسلام باید احساس کند، باید درک کند"(.۱۳۹۴/۰۲/۲۶بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی)

جاهلیت در عرصه ی سیاسی

جاهلیت مدرن جاهلیتی خشن، بی‌رحم، قسی‌القلب و مجهّز به انواع و اقسام ابزارها است.از تمامی امکانات و ابزارهای موجود استفاده می کند.یکی از عرصه های جولان این گفتمان عرصه ی سیاسی است.با روش های گوناگون سعی در اختلاف افکنی بین کشورهاست.شعارهای زیبای سیاسی فریبی بیش نیستند.در صدر اسلام مشرکین گوش دادن به آیات قرآن را ممنوع کرده بودند وقتی پیامبر قرآن می خواند آنها جاروجنجال می کردند تا کسی قرآن را گوش ندهد در عصر مدرن نیز با تبلیغات گسترده مانع شنیده شدن صدای دیگران می شوند.رهبر انقلاب می فرماید"کشورهای منطقه مراقب باشند؛ سیاست دشمنان این منطقه و دشمنان این مجموعه‌ی اسلامی، ترساندن این کشورها از همدیگر است، دشمنِ موهوم درست کنند و دشمن اصلی را که استکبار است، کمپانی‌های متجاوز و متعدّی و وابستگان آنها هستند، صهیونیست است در حاشیه نگه دارند. دشمن موهوم درست کنند؛ ایران در مقابل عرب، فلان قومیت در مقابل فلان قومیت دیگر، شیعه در مقابل سنّی؛ اینها سیاستهای دشمنان است؛ باید با این مقابله کرد. مقابله‌ی با یک چنین سیاستهایی مقابله‌ی با جاهلیت است. جاهلیت مدرنِ امروز، جاهلیتی خشن، بی‌رحم، قسی‌القلب و مجهّز به انواع و اقسام ابزارها است؛ هوشیارانه باید با این مقابله کرد و ملّت ایران این مقابله را کرده است، باز هم خواهد کرد"(.۱۳۹۴/۰۲/۲۶بیانات در دیدار مسئولان نظام �� سفرای کشورهای اسلامی)

پرچمدار گفتمان اسلامی

الگو و کشوری که در صف مقدم مبارزه با گفتمان جاهلیت مدرن وجود دارد ایران بعد از انقلاب است.ایران اسلامی برای این ارزش ها هزینه های فراوانی را متحمل شد.از ترور تا جنگ و تحریم. ایران اسلامی پیام آور یک سبک زندگی و یک شیوه نوین در حیات فردی و سیاسی و اجتماعی است. شیوه ای از زندگی که با جاهلیت حاکم بر دنیای مردن کنونی ناسازگار است و برای ملت ها، آزادی و سعادت و عدالت و پیشرفت و سربلندی را می خواهد.رهبر انقلاب می فرماید" امروز دنباله‌ی حرکت انقلاب عظیم اسلامی، پرچم دست شما است. کدام پرچم؟ پرچم «گفتمان نوین اسلامی» که برای سعادت بشریت کارگشا و رهنما است. گفتمان اسلامی برای همه‌ی انسانها و برای انسانیت راهگشا است. این گفتمان، در اختیار جوانانِ امروز است؛ این گفتمان نو و پُرکشش و پُرجاذبه را انقلاب اسلامی به رهبری امام بزرگوار ما به‌وجود آورد، آن را در اختیار این ملّت قرار داد"(۱۳۹۴/۰۲/۳۰بیانات در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین علیه‌السلام)

در مقابل گفتمان ایران اسلامی، گفتمان استکباری، سرکوبگر، خشن، ضد بشری و انحصار طلب به  سردمداری  آمریکا قرار دارد." پشت سر همه‌ی نقشه‌های استکباری ،قدرتهای بزرگ و در رأس آنها آمریکا هستند که به اسم حفظ منافع خودشان وارد میدانها می شوند و هر کاری که دلشان میخواهد - همان شهوت و غضب - انجام میدهند؛ یعنی انسانهای بی‌گناه را میکُشند، از گروه‌های نابِکار حمایت میکنند."

با تمام تفاسیر گفته شده تنها را نجات از منظر رهبری تمسک به اسلام ناب می باشد و کشوری که با تمام هزینه هایی که پرداخت کرده کماکان الگو در این زمینه هست جمهوری اسلامی ایران می باشد. بصیرت